Een betrouwbaar persluchtsysteem begint bij het selecteren van de juiste componenten. Onze blogs over de keuze van de juiste slangen en koppelingen gaan hier uitgebreid op in. Hiermee is de kwaliteit van een systeem echter nog lang niet gegarandeerd. De diverse componenten moeten namelijk ook optimaal bij elkaar passen en op elkaar aansluiten. Dat geldt zéker voor de combinatie van slangen en koppelingen. In deze blog geven we enkele praktische voorbeelden van combinaties voor veel voorkomende toepassingen. Hoe stem je functionaliteiten op elkaar af? Hoe kies je de juiste afmetingen zodat je lekkages, storingen en een onnodig hoog energieverbruik voorkomt?
Persluchtsystemen zijn in een groot aantal applicaties en omgevingen toe te passen. Daarbij is grofweg een verdeling te maken in:
Standaard toepassingen
Om met de meest voorkomende toepassingen te beginnen: de standaard toepassingen. Hieronder verstaan we de inzet van persluchtsystemen in geconditioneerde industriële omgevingen. Dus: droog, normale omgevingstemperaturen en relatief schoon. Dit zijn omgevingen waar dan ook geen reinigingsmiddelen en smeermiddelen worden gebruikt.
Voor deze omgevingen wordt in veel gevallen de combinatie van QS koppelingen en PUN-H slangen aanbevolen. Beide componenten zijn beschikbaar in een brede range aan afmetingen en te combineren met een diversiteit aan types. Het is bijna onmogelijk applicaties te vinden waar deze combinatie níet past. De PUN-H slang kenmerkt zich namelijk onder meer door de vochtresistente eigenschappen en heeft hierdoor een verlengde levensduur en een hogere betrouwbaarheid. Omdat beide producten worden geadviseerd bij deze standaard toepassingen, zijn ze ook in grotere volumes te leveren. Voordelig in het kader van kosten én voorraadbeheer.
Wanneer in de standaard omgeving tóch smeermiddelen of andere oliën aanwezig zijn, is het raadzaam te kiezen voor een de PEN-slang. Deze variant is beter bestand tegen agressieve media en bovendien een economisch alternatief. De PAN-variant is tot slot met de QS koppeling te combineren wanneer de standaard toepassing werkt bij een verhoogde druk (tot 14 bar) of hogere temperaturen tot maximaal 80 °C.
Hogedruk toepassingen
Afwijkend van de standaard toepassingen met een werkdruk van rond de 6 bar zijn de hogedruk toepassingen. Deze zijn te vinden in applicaties waarin de cilinders een hogere kracht moeten kunnen leveren. Voor deze situaties adviseert Festo veelal de NPQH koppeling en de PAN-R slang. De NPQH koppeling is robuust uitgevoerd in staal en geschikt voor drukken tot 20 bar. De PAN-R is de slang die binnen het Festo-pakket bestand is tegen de hoogste werkdruk.
Een specifieke sector waar met hogere drukken wordt gewerkt is de mobiele sector waartoe onder andere voertuigen en landbouwmachines behoren. Voor deze sector gelden – terecht – zwaardere normen om de veiligheid van mens, machine en milieu te beschermen. De combinatie van NPQM koppeling en PAN-MF slang van polyamide biedt hier de gewenste en goedgekeurde oplossing die voldoet aan de eisen van DIN 73378.
Toepassingen in de chemische en voedselverwerkende industrie
De chemische en voedselverwerkende industrie vragen in alle gevallen speciale aandacht. Enerzijds omdat hier sprake is van agressieve stoffen in de vorm van chemicaliën of reinigingsmiddelen, anderzijds omdat we hier te maken hebben met zaken als voedselveiligheid en strenge wet- en regelgeving. Ook de slangen en koppelingen ontkomen hier niet aan!
Op basis van gespecialiseerde kennis en uitgebreide ervaring heeft Festo specifiek voor toepassingen in deze sectoren de combinatie van NPQP koppelingen en PLN slangen geselecteerd. De kunststof NPQP koppelingen bieden dan ook in hoge mate weerstand tegen corrosie en zijn hiermee bestand tegen agressieve reinigingsmiddelen die in foodzones worden gebruikt. De PLN slangen zijn goedgekeurd door FDA (Food- en Drugs Administration). Dit betekent dat zij een uitgebreide serie van zware testen hebben doorstaan en hiermee geschikt zijn voor de chemische en voedselverwerkende sector.
Nog robuuster is de combinatie van messing vernikkelde NPQH-koppelingen – bestand tegen water – en de veelzijdige PUN-H slangen. Hiermee zijn de toepassingen met een werkdruk tot 10 bar en temperaturen tot 60 °C afgedekt. Tot slot de combinatie van de roestvaststalen NPQR koppelingen en PFAN slangen. Beide componenten zijn geschikt voor werkdrukken tot 16 bar en hogere temperaturen tot wel 150 °C. Daarbij geldt een maximale corrosiebestendigheid (CRC4) en een FDA goedkeuring.
Speciale toepassingen
Tot slot blijven er altijd toepassingen over die niet onder een van de drie voorgaande noemers is te plaatsen. Ook hiervoor biedt Festo de juiste combinatie van slang en koppeling.
Antistatisch
De eerste die we noemen is de combinatie van een NPQM koppeling en een PUN-CM slang. Deze is specifiek geschikt voor applicaties waarin elektromagnetische ruis of verstoring funest kunnen zijn voor het betreffende proces. Dit geldt bijvoorbeeld voor de halfgeleider industrie. Door de combinatie van een stevige, messing vernikkelde koppeling en de antistatische PUN-CM slang zijn dit type storingen 100% te voorkomen. Door de antistatische eigenschappen is de combinatie tevens geschikt voor toepassing in ATEX omgevingen waar – in het kader van explosieveiligheid – vonkvorming niet is toegestaan.
Lasapplicaties
Een tweede aansprekende combinatie – de QS-V0 koppeling en PAN-V0 slang – is specifiek afgestemd op lasapplicaties. Hiervoor heeft de QS-V0 koppeling een verstevigd ontwerp en is de PAN-V0 slang voorzien van een extra mantel. Dit maakt de combinatie niet alleen bestand tegen lasspatten, maar ook tegen vonken die kunnen ontstaan bij het verspanen van metaal. Om deze reden zijn toepassingen dan ook veelvuldig te vinden in de volledig geautomatiseerde lasstraten in de automotive industrie.
Wanneer de juiste combinatie van slang en koppeling is geselecteerd – eventueel met behulp van Festo – is het tot slot zaak om de juiste grootte van beide componenten te bepalen. Een niet te onderschatten stap aangezien verkeerde keuzes kunnen leiden tot problemen. Overdimensionering staat bijvoorbeeld garant voor een onnodig hoog persluchtverbruik, drukval of een te lage flow. Onder dimensionering leidt tot een onbetrouwbare applicatie, grotere kans op lekkage door te hoge drukken en onvoldoende capaciteit.
Om de juiste keuze te maken geven we tips over:
Verhouding draad en slangdiameter
Om een optimale flow te realiseren is het belangrijk om de weerstand van een systeem te minimaliseren. Dit is onder meer mogelijk door het voorkomen van bijvoorbeeld kniestukken maar ook door kritisch te kijken naar de verhouding tussen de draad en slangaansluiting. Onderstaande afbeelding geeft een overzicht van de ideale verhoudingen die leiden tot een minimale obstructie van de perslucht en hiermee de flow in de koppeling.
Afstemming op de verbruiker
Het lijkt een open deur, maar de praktijk leert dat er vaker fouten worden bij het afstemmen van de slang op de verbruiker. Centraal staat: dimensioneer de diameter van de slang nooit groter dan de aansluiting van de verbruiker. Een concreet voorbeeld: een normcilinder heeft een pneumatische aansluiting van G1/8”. Dat betekent dat een 8 mm slangaansluiting de meest geschikte is gezien de verhouding tussen draad en slang aansluiting. Bij het kiezen van een grotere diameter ontstaat overdimensionering die leidt tot een hogere drukval en onnodig hoog persluchtverbruik. Voor de toevoerlijn is dit overigens niet het geval, aangezien deze feitelijk fungeert als een buffervat.
Lengte van de slang
Specifieke aandacht tot slot voor de lengte van de slangen die de arbeidsslagen realiseren. Hoe langer deze slangen, hoe meer lucht er nodig is om de arbeid te leveren en hoe meer energie dit kost. Vaak wordt de ook nauwkeurigheid negatief beïnvloedt wanneer er meer lucht nodig is om de arbeidsslag te realiseren. Een tip om de bijbehorende stuurventielen zo dicht mogelijk bij de verbruiker te plaatsen waardoor de lengte van de slang zoveel mogelijk is te beperken.