Als je weet waar je goed in bent, weet je ook waar je versterking kunt gebruiken. Lucas van Leeuwen verzamelt mensen en kennis om zich heen die zijn bedrijf en zijn projecten verder brengen. We vroegen hem waarom hij graag samenwerkt met Festo.
Lucas van Leeuwen werkte lang voor derden in een - zoals we dat zo mooi noemen - flexibele schil en stelde zijn kennis en capaciteit als mechanical engineer ter beschikking. Met zoveel succes dat hij gevraagd werd om een groot landbouwmechanisatieproject aan te nemen. “Dat was het moment dat ik mensen in dienst ben gaan nemen, en dan mensen met kwaliteiten die de mijne aanvullen.” Dat was in 2012 en Devoteq, zoals zijn bedrijf heet, is een bloeiende start-up met innovatie bovenaan het lijstje van kenmerken. En Festo mag regelmatig een bijdrage leveren aan de projecten die een geweldige diversiteit hebben. “Van automatisering in de veeteelt tot deeltjesversnellers en op dit moment zijn we de laatste hand aan het leggen aan een kerstballenmachine en een Toblerone-wikkelaar”, vertelt een enthousiaste Van Leeuwen. Samen met projectmanager en engineer Paul Schuurmans laten ze zien wat er zo bijzonder is aan hun aanpak en welke rol Festo daarin vervult.
“Het is het allermooiste als je een oplossing engineert die zo vanzelfsprekend is, dat mensen het een hele natuurlijk afloop van een proces vinden. Maar daarbij is vaak niet zichtbaar hoeveel denkwerk zo’n oplossing heeft gekost”, lacht Van Leeuwen. “Zo hebben we voor een machine die automatisch gepersonaliseerde kerstballen maakt, niet alleen gekeken naar het proces, maar ook naar het product zelf. Met een kleine aanpassing in het product, maak je het proces veel makkelijker en betrouwbaarder.”
Out-of-the-box-denken. En dan is het fijn als je een leverancier hebt, die je ook als kennispartner kunt inzetten. “De opdrachtgever voor deze kerstballenmachine had heel snel heel veel meer productiecapaciteit nodig. Tijdens corona werd hun product heel populair en kerstballen moeten nu eenmaal op tijd worden uitgeleverd. We kregen de vraag via een bouwer van stansmachines. Daar zijn we mee aan het stoeien gegaan en hebben nagedacht over hoe je dit proces zo geautomatiseerd mogelijk zou kunnen laten uitvoeren.” Van Leeuwen grinnikt als hij vertelt dat ze eigenlijk ongevraagd de hele machine uitdachten. “Die machine hebben we gepresenteerd en eigenlijk direct verkocht. Nu zijn we bezig met een optimalisatie op basis van een nieuw ontwerp. De eerste machine heeft zichzelf heel snel terugverdiend en de omzet groeit nog steeds.”
De innovatie zit hem vooral in het proces én tegelijkertijd het nadenken over een mogelijk optimalisatie van het product. Schuurmans heeft daarbij veel gehad aan de hulp van Festo. “We willen niet zelf het wiel uitvinden als het gaat om de techniek die we gebruiken. Als je de techniek van de oplossing met bouwstenen kunt maken, dan scheelt je dat heel veel engineering. Daarbij proberen we zoveel mogelijk uit één hand te krijgen. De doorlooptijd van het project was van het allergrootste belang. Je kunt kerstballen niet pas na de kerst uitleveren. Festo kon snel leveren en heeft ons heel erg geholpen met de kennis over bouwstenen en componenten.”
Even iets over de kerstbal, dan wordt de afloop van het proces direct duidelijk. De gepersonaliseerde kerstbal is een transparante bal met daarin een foto die de consument zelf kan uploaden tijdens de bestelling. De bal bestaat uit twee helften. Die worden in de machine gepositioneerd, één helft met de bolle kant naar beneden, de andere helft met de bolle kant omhoog. De foto wordt op de eerste helft geplaatst met behulp van een vacuümzuiger, de tweede helft wordt op de eerste geplaatst, de bal wordt gedraaid zodat de sluitdop met lus kan worden geplaatst.
Levertijd was dus met name bij de kerstballenmachine een grote uitdaging. Op dit moment in de hele markt, maar bij dit project dus heel specifiek. Van Leeuwen is zeer te spreken over hoe Festo met die uitdaging omging. “De producten van Festo zijn breed inzetbaar, dus als je een probleem hebt met een levertijd en je gaat met een medewerker in gesprek, dan kom je samen op alternatieven waar je mee uit de voeten kunt. Voor ons is het als start-up een uitdaging om er tussen te komen. Je kunt dit soort project alleen uitvoeren als je het risico kunt delen met je klant. En dat vraagt dat die klant jou het vertrouwen geeft.”
“We hebben vrij in het begin een grove opzet gemaakt van de benodigde bewegingen, als een praatplaatje. Samen hebben we de plannen zo doorlopen en veel tips gekregen. Hele praktische over hoe dingen passen in het ontwerp en hoe je de diversiteit aan bewegingen kunt uitvoeren met zoveel mogelijk standaardcomponenten. Dat was belangrijk voor de levertijd, maar ook zeker voor de kosten.”
Om de innovatieve oplossingen snel uit te kunnen testen en in productie te kunnen nemen, gebruikt Devoteq veel 3D-geprinte onderdelen. “Zo kunnen we snel testen of iets werkt en ook snel aanpassingen doen aan een onderdeel.” Ook voor wat betreft de techniek, werken ze graag met functieblokken. “Voor het uitwerken van ideeën werken we daarom ook graag met Lego”, doet Van Leeuwen uit de doeken. “De modules van Festo zien we eigenlijk net als een soort Lego, tachtig procent van de machinefuncties kun je met componenten regelen. We kijken naar praktische oplossingen, en naar de balans tussen functie en kosten.”
“De engineers van Festo hebben echt heel proactief met ons meegedacht. Zo wist ik niet dat er vacuümzuigers waren met een extra kamer. Dat bleek de oplossing voor het plaatsen van de foto. Daar hebben we veel mee getest, want de afschuifspanning van de foto bleek nog wel een lastige. De componenten hebben heel veel mogelijkheden, maar je hebt wel even iemand nodig die het je vertelt. Als je van het bestaan niet weet, ga je er ook niet op zoeken”, lacht Schuurmans.
De eindklant gaf niet alleen de kerstballenmachine in opdracht, maar kwam al snel met meer vragen. Zo levert het bedrijf ook gepersonaliseerde Toblerone-repen. Daar gaat een unieke wikkel omheen. Een project meer weer hele andere uitdagingen. “In één machine wikkelen we drie verschillende afmetingen, willekeurig door elkaar heen. Om het verschil in productgrootte op te vangen hebben we een geleide cilinder gebruikt. We maakten een wagentje op een rail met een sledecilinder, en dankzij een tip van Festo’s Rijk Hamoen hebben we een drie-slagen cilinder met twee sledes gemonteerd, zo krijgen we een hele compacte verstelling die zo zelfs vier posities aankan.”
Bij deze machine zijn er wat meer pieken in de orderingave dan bij de kerstballen. “Bij deze opdrachtgever werkt er continu een team van veertig IT’ers aan de orderengine. Met speciale dagen zoals Valentijnsdag, Vader- en Moederdag is de vraag heel erg hoog.”
Er worden dus drie formaten repen in één machine verwerkt. Van Leeuwen “In deze machine worden ‘normale’ verpakte repen gebruikt en wordt er een gepersonaliseerde hoes om de reep verlijmd. Die hoes heeft vier zijden en een breekbare sticker zodat de hoes er netjes af kan worden gehaald. We maakten een concept van de oplossing en toen de klant die zag, groeiden de wensen. Tja, dan moet je wel heel goed de verwachtingen managen, en erachter zien te komen wat de vraag achter de vraag is, om het maar zo te zeggen. We hebben eerste het concept uitgewerkt en hebben alle stappen met Festo doorgenomen.”
Blij met lucht
Schuurmans: “Het is ongelofelijk hoeveel kennis er schuil gaat in een component. Je denkt: het is maar een cilinder, maar er zit zoveel techniek in! En als je met een expert praat, zoals Rijk Hamoen, dan merk je dat die alles weet over de finesses, de bewegingen, hoe een cilinder de warmte kwijt kan.” Het enthousiasme van Schuurmans over de cilinders gaat nog even door. “De rotatiecilinders zijn voor ons heel interessant en fijn om mee te werken. Heel klein, heel bijzonder en het werkt echt heel goed. Er zitten hele grappige types bij!”
Voor het voorbereiden en positioneren van de producten maakte het Devoteq-team een indexeertafel. Van Leeuwen: “Het aansturen met pulslucht werkt daar heel goed.” Een aangedreven tandriemas met elektrische stappenmotor draait de reep traploos en de instellingen per producttype worden door een recept geregeld. “De pneumatiek is heel eenvoudig toe te passen en heel verrassend én heel betaalbaar. En zoals ik al zei, tachtig procent van de machinefuncties kun je met componenten regelen, als het niet standaard kan, moet je nog even een keer opnieuw kijken.”